Dağcılık / Genel bilgilendirme

Dağcılık sporunun kökeni 18.yüzyılda Avrupalı zengin maceraperestlerin boş zamanlarını değerlendirmek üzere yaptıkları  aktivitelere dayanır. Fakat salt  dağcılık  insanlık tarihi kadar eskidir. Avcı-toplayıcı zamanlarımızdan beri insanlar göç, barınma, avlanma, yiyecek toplama gibi nedenlerle bir yaşayış biçimi olarak dağcılık yapmışlardır. Dağcılık, yamaç paraşütü konulu yayımlarda da değindiğimiz üzere yamaç paraşütü sporunun gelişmesinede vesile olmuş çok yönlü bir spordur.

'Dağcılık; belirlenen malzemeleri kullanarak belirli ilke ve kurallara bağlı olarak  dağlarda yapılan yürüyüş, kampçılık ve tırmanış sporudur. Dağcı ise; karda, kayada, buzda doğanın bir takım zorluklarının belirli araç gereçlerle doruğa, herhangi bir noktaya ulaşmaya çalışan kişidir.'

Bu ansiklopedik tanımın yanısıra kişisel gelişim, güç, esneklik v.b. şartlarıda yerine getiriyor olmanız gerekir. Örneğin bir dağa veya kayalık bir tepeye çıkmak isteyen bir kişinin, tanımda bahsi geçen ‘bir takım malzemeleri’ edinmiş olsa  bile yapacağı tırmanıştan önce kendisinin fiziksel ve mental açıdan bu işi yapmaya uygun olup olmadığını sorgulamalıdır. 6-7 günlük bir tırmanışta ben sıkıldım diyerek geri dönmeniz oldukça zor olabilir. Çünkü bu kararı aldığınızda geçen zaman zarfı içerisindeki yorgunluğunuzun üstüne, size en yakın köy uzakta olduğundan oraya ulaşmak için de büyük bir dikkat ve çaba sarf etmeniz gerekebilir. Dağ kazalarının %70’e yakını dönüş yolunda yaşanmaktadır. Birçok branşta olduğu üzere bu spora da başlamadan öncelikle psikolojik olarak hazır olmanız ve beden gücünüzüde göz ardı etmemeniz gerekir.

Ne yazık ki ülkemizde, bireylerin doğaya gitmesi, kamp kurması oldukça yadırganır ve aslında dağcılık sporunu zorlaştıran etkenlerden biri haline gelir. Ne yazık ki ülkemizdeki doğa sevgisi daha çok hafta sonu mangallarından ibaret olabiliyor. Dağcılık sporuna başlamadan önce bu düşünceden kurtulup dağcılığın bir amaçtan çok sportif bir aktivite olduğunu anlamak gerekir. Tarih sahnesine çıkan ilk insandan bugüne doğanın bir parçası olduğumuzu unutmamalıyız.
Dağcılık sporu aynı zamanda öz eleştiriyi, sabrı, sakinliği, esnekliği ve gücü kontrollü kullanmayı öğretir. İnsanın kabullendiği yeteneklerinin dışında henüz keşfedemediği yeteneklerini açığa çıkaran ve buna bağlı öz güvenini geliştiren bu sporu birazda teknik olarak ele alalım.

DAĞCILIK ÇEŞİTLERİ

1.SPORTİF TIRMANIŞ (SPORT CLIMBING) :
Genelde kaya üzerinde ya da yapay duvarlarda yapılan tırmanış şeklidir. Kendi içinde 4 ana kısma ayrılmaktadır. 

Kaya Tırmanışı: Kaya tırmanma teknikleri ve emniyet malzemelerini kullanarak kaya üzerinde bir ip boyuna (50 mt.) kadar yapılan tırmanma şeklidir.

Bouldering(Kısa Kaya): Yerden çokta yüksekte olmayan, kaya tırmanma tekniklerini kullanarak kaya üzerinde yapılan tırmanma şeklidir.

Uzun Duvar Tırmanışı: Kaya tırmanma teknikleri ve emniyet malzemelerini kullanarak kaya üzerinde bir ip boyundan (50 mt.) daha yüksek olan tırmanış şeklidir.

Yapay Duvar Tırmanışı: Daha çok kapalı alanlarda kimyasal malzemeler kullanılarak yapılan sabit veya ayarlanabilen duvar sistemleri olan, değişik boyutlardaki duvarlardır. Değişik şekil ve aralıklarda basamak ve tutamakları içermektedir. Top rope ( üstten emniyetli ip ) tekniğiyle çalışma yapılmaktadır. Bu tırmanış biçiminde dağcılık teknik malzemeleri yerleştirilmez.

KAYA TIRMANIŞI

Kaya tırmanışı; fiziksel ve zihinsel becerilerin aynı anda kullanıldığı bir spordur. İyi bir tırmanışın püf noktaları ise; güç, dayanıklılık, denge ve esnekliktir ve bir o kadarda problem çözme yeteneği,hesaplı riskler alabilme, konsantrasyon ve güven duygusu da önem arz etmektedir.

2.ALPİNİZM :

Alpin Stil: Zirve amaçlı bir tırmanıştır ve zirveye mümkün olan en kısa sürede gidilir, dönülür.

Kamplı Etkinlik( Trekking ) : Dağda çadır, barınak v.b. kamplı olarak yapılan yürüyüşlerdir.

Günlük Yürüyüş( Hiking ) : Dağda sabah başlayan ve akşam biten günübirlik yürüyüştür.

Ferrata: Kayaya sabitlenen metal merdivenler kullanılarak yapılan tırmanıştır.

Expedition: Dağda uzun süreli ve çok amaçlı olarak (Trekking, kaya tırmanışı, alpin vb.) diğer branşlara nazaran daha kapsamlı olarak yapılan etkinliktir.

Bir sonraki yayımda ise tırmanış stilleri, malzemeler ve Türkiye' de dağcılık faaliyetlerinin yapılabileceği mevkiler yer alacaktır. Şimdilik herkese bol adrenalinli tırmanışlar dileriz :)

Yazar: BAÜDAKS Başkanı / Amatör Dağcı Barış YILDIRIM